
تنکابن: بهشت اکوتوریسم ایران 1404
مقدمه
تنکابن، یکی از زیباترین و سرسبزترین شهرهای شمال ایران، با طبیعت بکر و جاذبههای گردشگری منحصربهفرد، به “بهشت اکوتوریسم ایران” معروف است. این شهر با جنگلهای انبوه، رودخانههای خروشان، آبشارهای دیدنی و سواحل چشمنواز، مقصدی ایدهآل برای طبیعتگردان و مسافران است. در این مقاله، سفرینو به تاریخچه، جغرافیا، جاذبهها، سوغات، غذاهای محلی و نکات سفر به تنکابن میپردازد.
تاریخچه تنکابن
تنکابن با پیشینهای کهن، در گذشته به “شهسوار” معروف بود. این منطقه بهدلیل موقعیت استراتژیک و آبوهوای معتدل، همواره موردتوجه حکومتها بوده است. امروزه، تنکابن بهعنوان یکی از قطبهای گردشگری و کشاورزی استان مازندران شناخته میشود.

جمعیت و تقسیمات شهری
- جمعیت: حدود ۱۶۰,۰۰۰ نفر (براساس آخرین سرشماری)
- شهرها و روستاها:
- شهرهای مهم: خرمآباد، نشتارود
- روستاهای معروف: دوهزار، سههزار، شیرود، گلیجان
موقعیت جغرافیایی و فاصله از تهران
- موقعیت: شمال ایران، استان مازندران، بین رشتهکوههای البرز و دریای خزر
- فاصله از تهران: حدود ۲۲۰ کیلومتر (۳ ساعت و نیم رانندگی)
- فاصله از شهرهای مهم:
- رامسر: ۴۰ کیلومتر
- چالوس: ۸۰ کیلومتر
جاذبه های گردشگری
۱. طبیعت بکر و اکوتوریسم
- جنگل دوهزار و سههزار: از زیباترین مناطق ییلاقی شمال
- آبشار شیرود: با ارتفاع ۳۵ متر
- ساحل فریدونکنار: یکی از سواحل کمشناختهشده اما زیبا
۲. جاذبههای تاریخی
- قلعه تنکا: بقایای دژ تاریخی دوران اسلامی
- پل چشمهکیله: بنایی قدیمی با معماری خاص
۳. تفریحات و فعالیتها
- رافتینگ در رودخانه شیرود
- کوهنوردی در ارتفاعات دوهزار
- پارک جنگلی چالدره: محل مناسب برای پیکنیک
آب و هوای تنکابن در فصول سال
- بهار: معتدل و مرطوب (مناسب برای سفر)
- تابستان: گرم و شرجی (بهترین زمان برای دریا)
- پاییز: خنک و رنگارنگ (مناسب برای طبیعتگردی)
- زمستان: سرد و بارانی (کمتر مسافر دارد)
زبان و گویش مردم تنکابن
- زبان اصلی: مازندرانی (طبری)
- گویش محلی: تنکابنی (شبیه به گویش رامسری)
سوغات تنکابن
- مرکبات (پرتقال، نارنگی)
- برنج محلی
- عسل کوهی
- ماهی سفید و کپور
غذاهای محلی
- مرغ ترش تنکابنی
- باقالی پلو با ماهی
- آغوزمسما (نوعی حلوا محلی)
پارک ها و مراکز خرید
پارک ملت تنکابن
- پارک ملت : فضای سبز و محل استراحت
موقعیت و دسترسی
- آدرس دقیق: بلوار امام خمینی، مرکز شهر
- مساحت: حدود ۵ هکتار
- ساعات بازدید: ۲۴ ساعته (اما توصیه به بازدید در ساعات روشنایی)
- دسترسی معلولان: دارای رمپ و مسیرهای ویژه
ویژگی های منحصر به فرد
✅ پوشش گیاهی:
- درختان کهنسال چنار با عمر بیش از ۱۰۰ سال
- فضای سبز متنوع با گل های فصلی
- باغچه های گیاهان دارویی محلی
✅ امکانات تفریحی:
- زمین بازی کودکان با تجهیزات ایمن
- آلاچیق های متعدد برای استراحت
- پیست دوچرخه سواری به طول ۱.۵ کیلومتر
- وسایل ورزشی همگانی (بدنسازی در پارک)
✅ امکانات رفاهی:
- سرویس بهداشتی عمومی
- آبخوری های متعدد
- پایگاه اورژانس در مواقع پرتردد
- پارکینگ رایگان با ظرفیت ۱۰۰ خودرو
نقاط دیدنی داخل پارک
- آبنمای موزیکال (فعال در ایام خاص)
- مجسمه های سنتی با موضوعات محلی
- برج ساعت مرکزی
بهترین زمان بازدید
- صبح ها: برای پیاده روی و ورزش
- عصرها: برای استراحت و تفریح خانوادگی
- جمعه ها: بازارچه صنایع دستی موقت

بازار روز تنکابن
موقعیت و مشخصات
- آدرس دقیق: میدان امام، خیابان بازار
- روزهای فعالیت: یکشنبه و چهارشنبه هر هفته
- ساعات کار: ۷ صبح تا ۱۴ بعدازظهر
- تعداد غرفه: حدود ۲۰۰ غرفه ثابت و سیار
بخش های مختلف بازار
- بخش کشاورزی: میوه جات و سبزیجات تازه
- بخش پروتئین: ماهی و مرغ محلی
- بخش صنایع دستی:
- محصولات چوبی (مربوط به جنگل)
- گلیم و جاجیم بافی
- سفال های محلی
- بخش پوشاک:
- لباس های محلی مازندرانی
- کفش های دستدوز روستایی
نکات خرید اصولی
🔹 برای میوه:
- پرتقال های پوست نازک شیرین ترند
- نارنگی های با برگ تازه کیفیت بهتری دارند
🔹 برای ماهی:
- چشم های شفاف نشانه تازگی است
- آبشش های قرمز روشن را انتخاب کنید
🔹 برای صنایع دستی:
- مهر اصالت صنایع دستی را بررسی کنید
- از خرید محصولات چوبی بدون مجوز خودداری کنید
امکانات جانبی بازار
- پارکینگ: پردیسی با ظرفیت ۳۰۰ خودرو (ساعتی ۵,۰۰۰ تومان)
- رستوران های اطراف: ۵ رستوران با غذاهای محلی
- سرویس بهداشتی: دو نقطه در دو طرف بازار
تجربه خرید منحصر به فرد
- امکان چانه زنی در قیمت ها
- دیدن فرآیند ساخت برخی صنایع دستی
- تست رایگان برخی محصولات مانند عسل و مربا
مراکز کمتر شناخته شده
- چشمههای آبگرم فلکده
- روستای ییلاقی دینارسرا
۱. جاذبه های طبیعی تنکابن

✅ جنگل دوهزار (Twohezar)
موقعیت دقیق: در امتداد جاده تنکابن-دوهزار، بعد از عبور از روستاهای گلیجان و شیرود
مسافت از مرکز شهر: ۳۰ کیلومتر (حدود ۴۵ دقیقه با خودرو)
ارتفاع از سطح دریا: حدود ۱۲۰۰ متر
ویژگی های منحصر به فرد:
- دارای رودخانه خروشان دوهزار با آب زلال و خنک
- پوشش گیاهی متنوع شامل درختان راش، بلوط و افرا
- وجود چشمه های متعدد مانند چشمه سردآبریز
- مسیرهای پیاده روی مشخص شده برای طبیعت گردی
بهترین زمان بازدید: اردیبهشت تا مهرماه
امکانات: پارکینگ، سرویس بهداشتی، چند کافه سنتی در مسیر
هشدارها: در فصل بارندگی مسیر لغزنده است – شبها دمای هوا به شدت کاهش مییابد

✅ جنگل سه هزار (Sehhezar)
موقعیت دقیق: ادامه مسیر دوهزار، بعد از پل معلق
مسافت از تنکابن: ۴۵ کیلومتر (حدود ۱.۵ ساعت)
ویژگی های خاص:
- ییلاقات سرسبز با چمنزارهای وسیع
- وجود آبشارهای کوچک و چشمه سارهای متعدد
- محل زندگی عشایر در فصل گرم
فعالیت های ممکن: - کوهپیمایی تا قله سیالان
- اسب سواری در دشت های سه هزار
- عکاسی از مناظر بکر
نکته مهم: آخرین پمپ بنزین در دوهزار قرار دارد – همراه داشتن بنزین اضافی ضروری است

✅ آبشار شیرود (Shirud Waterfall)
مشخصات فنی:
سطل زباله در نقاط مختلف
هشدار: در فصل بارندگی مسیر صعود به آبشار خطرناک است
ارتفاع: ۳۵ متر
عرض: حدود ۱۵ متر در فصل پرآبی
دبی آب: ۲۰۰ لیتر در ثانیه (در فصل بهار)
مسیر دسترسی:
از تنکابن به سمت جاده شیرود
بعد از روستا، ۲۰ دقیقه پیاده روی در مسیر مشخص
امکانات:
پارکینگ در ابتدای مسیر
یمکت های استراحت در طول مسیر
✅ آبشار چلندر (Chelender Waterfall)
- موقعیت: روستای چلندر، ۱۵ کیلومتری تنکابن
- ویژگیها: آبشار کمشناختهشده با طبیعت بکر
✅ ساحل فریدونکنار (Fereydoonkenar Beach)
- موقعیت: ۱۰ کیلومتری شمال تنکابن
- ویژگیها: ساحل شنی، آرام و کمازدحام
✅ پارک جنگلی چالدره (Chaldarreh Forest Park)
- موقعیت: ۵ کیلومتری مرکز تنکابن
- ویژگیها: فضای سبز، امکانات پیکنیک
۲. جاذبه های تاریخی و فرهنگی

✅ قلعه تنکا (Toneka Castle)
- موقعیت: نزدیکی روستای گلیجان، ۱۲ کیلومتری تنکابن
- ویژگیها: بقایای دژ تاریخی دوره اسلامی
تاریخچه:
- متعلق به دوره ساسانیان
- بازسازی شده در دوره صفویه
- کاربردی نظامی و دیده بانی داشته است
مشخصات معماری: - مصالح: سنگ و ساروج
- مساحت: حدود ۲۰۰۰ متر مربع
- دارای برج های دیده بانی
وضعیت فعلی: - ۴۰% از بنا باقی مانده
- در حال مرمت توسط میراث فرهنگی
نکته: بهترین زمان بازدید صبح زود برای عکاسی است

✅ پل چشمه کیله (Cheshmehkile Bridge)
- موقعیت: مرکز تنکابن
- ویژگیها: پل قدیمی با معماری سنتی
✅ امامزاده سید ابوالحسن (Imamzadeh Seyed Abolhasan)
- موقعیت: روستای گلیجان
- ویژگیها: زیارتگاه و معماری سنتی
۳. چشمه های آبگرم و درمانی

✅ چشمه آبگرم فلکده (Falakdeh Hot Spring)
- موقعیت: ۲۵ کیلومتری تنکابن (جاده دو هزار)
- ویژگیها: آب گرم گوگردی، مناسب برای دردهای مفصلی
مشخصات شیمیایی:
- دمای آب: ۴۲ درجه سانتیگراد
- pH: ۶.۸ (کمی اسیدی)
- مواد معدنی: گوگرد، کلسیم، منیزیم
خواص درمانی: - بیماری های پوستی
- دردهای مفصلی
- روماتیسم
امکانات: - استخرهای جداگانه مردانه و زنانه
- رختکن و دوش
- پارکینگ وسیع

✅ چشمه آبگرم رامسر (رامسر نزدیک تنکابن)
- موقعیت: ۴۰ کیلومتری تنکابن
- ویژگیها: مجموعه آبگرم و استخرهای درمانی
۴. روستاهای ییلاقی و بکر
✅ روستای دینارسرا (Dinarsara Village)
- موقعیت: ۳۵ کیلومتری تنکابن
- ویژگیها: ییلاق خوشآبوهوا، چشمانداز کوهستانی
✅ روستای اطاقور (Ataghour Village)
- موقعیت: ۵۰ کیلومتری تنکابن
- ویژگیها: طبیعت سرسبز، زندگی عشایری
۵. تفریحات و فعالیت های گردشگری

✅ رافتینگ در رودخانه شیرود
- موقعیت: نزدیکی آبشار شیرود
- ویژگیها: بهترین مسیر رافتینگ در شمال ایران

✅ اسبسواری در سه هزار
- موقعیت: ییلاقات سه هزار
- ویژگیها: تجربه سواری در دل طبیعت

✅ ماهیگیری در رودخانه ها
- بهترین نقاط: رودخانه شیرود، چشمهکیله
۶. مراکز خرید و بازارهای محلی
✅ بازار روز تنکابن
- موقعیت: مرکز شهر
- ویژگیها: فروش مرکبات، ماهی تازه، صنایعدستی
✅ مجتمع تجاری نگین تنکابن
- موقعیت: بلوار امام رضا
🗺️ نقشه و مسیرهای دسترسی
مکان | فاصله از تنکابن | زمان رسیدن |
---|---|---|
جنگل دوهزار | ۳۰ کیلومتر | ۴۵ دقیقه |
آبشار شیرود | ۲۰ کیلومتر | ۳۰ دقیقه |
ساحل فریدونکنار | ۱۰ کیلومتر | ۱۵ دقیقه |
چشمه آبگرم فلکده | ۲۵ کیلومتر | ۴۰ دقیقه |
پیشنهاد تور ۳ روزه تنکابن
📅 روز اول:
- ۷:۰۰ صبح: حرکت از تهران
- ۱۱:۰۰: رسیدن به تنکابن، استراحت در هتل
- ۱۲:۳۰: ناهار در رستوران محلی (پیشنهاد: رستوران سنتی شیرود)
- ۱۴:۰۰: بازدید از پارک جنگلی چالدره
- ۱۶:۰۰: گردش در بازار محلی
- ۱۹:۰۰: شام با غذای محلی (مرغ ترش تنکابنی)
📅 روز دوم:
- ۶:۰۰: صبحانه و حرکت به سمت دوهزار
- ۸:۰۰: شروع پیاده روی در جنگل
- ۱۲:۰۰: ناهار پیک نیک در کنار رودخانه
- ۱۴:۰۰: ادامه مسیر به سه هزار
- ۱۷:۰۰: بازگشت به تنکابن
- ۲۰:۰۰: شام در رستوران ساحلی
📅 روز سوم:
- ۸:۰۰: بازدید از آبشار شیرود
- ۱۱:۰۰: استراحت در چشمه آبگرم فلکده
- ۱۴:۰۰: خرید سوغاتی
- ۱۶:۰۰: حرکت به سمت تهران
۶. توصیه های ایمنی
✅ برای طبیعت گردی:
- همراه داشتن کفش مناسب کوهنوردی
- همراه بردن آب معدنی (حداقل ۲ لیتر برای هر نفر)
- همراه داشتن نقشه و قطب نما
- اطلاع دادن مسیر به افراد محلی
سوالات متداول (FAQ)
❓ بهترین زمان سفر به تنکابن چه موقع است؟
✅ اوایل بهار و تابستان برای طبیعت و دریا، پاییز برای منظرههای رنگارنگ.
❓ نزدیکترین فرودگاه به تنکابن کجاست؟
✅ فرودگاه رامسر (۴۵ کیلومتر) و فرودگاه ساری (۱۵۰ کیلومتر).
❓ آیا تنکابن برای سفر خانوادگی مناسب است؟
✅ بله، با پارکها، سواحل و طبیعت آرام، گزینه عالی است.
❓ نزدیکترین جاذبه به مرکز تنکابن کجاست؟
✅ پارک جنگلی چالدره (فقط ۵ کیلومتر).
❓ آیا برای دیدن آبشار شیرود نیاز به راهنما داریم؟
✅ خیر، مسیر مشخص است اما همراهی راهنما برای طبیعتگردی ایمنتر توصیه میشود.
❓ بهترین فصل برای سفر به دوهزار و سه هزار چه زمانی است؟
✅ بهار و تابستان (اردیبهشت تا شهریور).
نتیجه گیری
تنکابن با طبیعت خیرهکننده، غذاهای لذیذ و مردم مهماننواز، یکی از بهترین مقاصد گردشگری شمال ایران است. اگر بهدنبال سفری آرامشبخش و ماجراجویانه هستید، حتما این شهر را در برنامه سفر خود قرار دهید!
سفرینو راهنمای هوشمند سفر شما را به تنکابن دعوت می نماید.